Yaar Punjabi
Prime VIP
ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਸਾਹਿਬ .. ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਫੇਰੂ, ਜਿਲਾ ਕਸੂਰ.... ਪਾਕਿਸਤਾਨ
ਭਾਈ ਫੇਰੂ ਨਾਮੀ ਇਹ ਕਸਬਾ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ 60 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਵਿੱਥ ਤੇ ਮੁਲਤਾਨ ਸੜਕ ਉਤੇ ਆਬਾਦ ਹੈ। ਭਾਈ ਫੇਰੂ ਜੀ ਦਾ ਅਸਲ ਨਾਂ ਸੰਗਤੀਆ ਸੀ। ਭਾਈ ਸੰਗਤੀਆ ਜੀ ਜਦ ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਏ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਰਨ ਵਿਚ ਆਏ ਤੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਤੋਂ ਪਾਹੁਲ ਲੈ ਕੇ ਸਿੱਖ ਬਣ ਗਏ
ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸੰਗਤੀਆ ਤੋਂ ਭਾਈ ਫੇਰੂ ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ.. ਜੋ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋ ਗਿਆ। ਆਪ ਨੇ ਭਾਈ ਜੀ ਨੂੰ ਨੱਕਾ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਮਸੰਦ ਥਾਪਿਆ। ਮਸੰਦਾਂ ਦੀਆਂ ਹੇਰਾ ਫੇਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵੇਖਦਿਆਂ ਜਦ ਹਿਸਾਬ ਕਿਤਾਬ ਮੰਗਿਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਕੇਵਲ ਭਾਈ ਫੇਰੂ ਜੀ ਦਾ ਹਿਸਾਬ ਹੀ ਠੀਕ ਨਿਕਲਿਆ, ਜਿਸ ਉਤੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਲੰਗਰ ਚੱਲਦੇ ਰਹਿਣ ਦੀ ਥਾਪਣਾ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਨੱਕੇ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਭਾਈ ਫੇਰੂ ਦੀ ਸਮਾਧ ਬਣੀ। ਉਥੇ ਹੀ ਮਗਰੋਂ ਇਕ ਸ਼ਹਿਰ ਵਸ ਗਿਆ, ਜਿਹਦਾ ਨਾਂ ਭਾਈ ਫੇਰੂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋਇਆ। ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਅਜੋਕੀ ਇਮਾਰਤ 1910 ਵਿੱਚ ਬਣਵਾਈ ਗਈ |
An Old Gurdwara at Bhai Pheru, District Kasur, Punjab, Pakistan, left here during 1947 Partition due to the the Migration of Sikhs toward India. The town with the name of Bhai Phero is situated at a distance of Sixty Kilometers from Lahore on Lahore-Multan road. The Gurdwara is in ver bad condition and if it will not preserved, it would be vanished and no sign of Gudwara would left in future.
ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਸਾਹਿਬ .. ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਫੇਰੂ, ਜਿਲਾ ਕਸੂਰ.... ਪਾਕਿਸਤਾਨ
ਭਾਈ ਫੇਰੂ ਨਾਮੀ ਇਹ ਕਸਬਾ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ 60 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਵਿੱਥ ਤੇ ਮੁਲਤਾਨ ਸੜਕ ਉਤੇ ਆਬਾਦ ਹੈ। ਭਾਈ ਫੇਰੂ ਜੀ ਦਾ ਅਸਲ ਨਾਂ ਸੰਗਤੀਆ ਸੀ। ਭਾਈ ਸੰਗਤੀਆ ਜੀ ਜਦ ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਏ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਰਨ ਵਿਚ ਆਏ ਤੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਤੋਂ ਪਾਹੁਲ ਲੈ ਕੇ ਸਿੱਖ ਬਣ ਗਏ
ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸੰਗਤੀਆ ਤੋਂ ਭਾਈ ਫੇਰੂ ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ.. ਜੋ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋ ਗਿਆ। ਆਪ ਨੇ ਭਾਈ ਜੀ ਨੂੰ ਨੱਕਾ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਮਸੰਦ ਥਾਪਿਆ। ਮਸੰਦਾਂ ਦੀਆਂ ਹੇਰਾ ਫੇਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵੇਖਦਿਆਂ ਜਦ ਹਿਸਾਬ ਕਿਤਾਬ ਮੰਗਿਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਕੇਵਲ ਭਾਈ ਫੇਰੂ ਜੀ ਦਾ ਹਿਸਾਬ ਹੀ ਠੀਕ ਨਿਕਲਿਆ, ਜਿਸ ਉਤੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਲੰਗਰ ਚੱਲਦੇ ਰਹਿਣ ਦੀ ਥਾਪਣਾ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਨੱਕੇ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਭਾਈ ਫੇਰੂ ਦੀ ਸਮਾਧ ਬਣੀ। ਉਥੇ ਹੀ ਮਗਰੋਂ ਇਕ ਸ਼ਹਿਰ ਵਸ ਗਿਆ, ਜਿਹਦਾ ਨਾਂ ਭਾਈ ਫੇਰੂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋਇਆ। ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਅਜੋਕੀ ਇਮਾਰਤ 1910 ਵਿੱਚ ਬਣਵਾਈ ਗਈ
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਛੇਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ....ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ... ਪਢਾਣਾਂ... ਜਿਲਾ ਲਾਹੌਰ....ਪਾਕਿਸਤਾਨ ....
ਇਹ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ ਪਢਾਣਾਂ, ਜਿਲਾ ਲਾਹੌਰ, ਥਾਣਾ ਬਰਕੀ ਵਿਚ ਕਦੇ ਆਪਣੀਆਂ ਸ਼ਾਨਾਂ ਵਿਖਾਉਂਦਾ ਸੀ । ਛੇਵੇਂ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਸਾਹਿਬ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਜੀ ਪਿੰਡ ਢਿਲਵਾਂ ਤੋਂ ਚੱਲ ਕੇ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮ ਕਰਕੇ ਇਥੇ ਆਏ ਸਨ। ਇਥੇ ਜੱਲਣ ਜੱਟ ਜੋ ਕਿ ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਦਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਜਮੀਨਦਾਰ ਭਗਤ ਸੀ, ਦੇ ਨਾਲ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਹੋਈ। ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਧਾਰਨ ਹਾਲਤ ਵਿਚ ਸੀ। ਇਥੋਂ ਦੇ ਸਰਦਾਰ ਅਤਰ ਸਿੰਘ ਪਢਾਣਾਂ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੀ ਸੇਵਾ ਅਰੰਭੀ ਅਤੇ ਪਿੰਡ ਦੀ ਸੰਗਤ ਨੇ ਉਦਮ ਕਰਕੇ ਸੁੰਦਰ ਦਰਬਾਰ ਬਣਾਇਆ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸ ਪਾਵਨ ਅਸਥਾਨ ਅੰਦਰ ਮੇਵਾਤ ਤੋਂ ਆਏ ਹੋਏ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਵਸਦੇ ਰਹੇ ।ਪਰ ਅੱਜ ਇਸ ਪਾਵਨ ਅਸਥਾਨ ਦੀਆਂ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਅਲੋਪ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ । ਤੇ ਇਮਾਰਤ ਅੰਦਰ ਡੰਗਰ ਬੰਨੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ।
Gurdwara Chhevin Patshahi, Padhana, Lahore District, Punjab, Pakistan. Badly damaged after 1947 Partition and you can see through the photo that animals are directly fed inside the Gurdwara. The building has very beautiful architecture but it is in very bad condition. This Gurdwara is located at a village "Padhana" lies just 0.5 km from the Indo-Pak Border, about 30 km from Lahore City and 13 km south from Wagah-Atari Border. Sixth Sikh Guru, Guru Hargobind Ji (1595-1644) arrived in this village from Dhilvan due to the love and affection of the villagers. During his stay, he talked about Sat Gur Ji with a Jat of Sandhu clan named Jalhan Jat, a prominent land lord of the village. Initially Gurdwara was built in a simple pattern. Sardar Attar Singh of Padhana, the cheif of this village, started the reconstruction of it, and with the efforts of villagers a beautiful building was erected. A local committee used to arrange for the Langar. During the 1947 partition of Punjab region, The Sikhs masses had to leave the Historic Gurdwara of Chhevin Patshahi. It was then occupied by the Mewati muslims from Haryana area, who settled in the Interior of the Gurdwara, as the years went the building started to become in the state
Gurdwara sahib Ber Sahib, Sialkot....west punjab (pakistaan )
ਜੰਮੂ ਤੋਂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਜਾਂਦੇ ਹੋਏ ਜਦ ਸਤਿਗੁਰੂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਸਿਆਲਕੋਟ ਪੁੱਜੇ ਤਾਂ ਪੂਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਸਹਿਮਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਕਰਨੀ ਵਾਲੇ ਫਕੀਰ ਹਮਜਾ ਗੌਸ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਨੇ ਵਾਅਦਾ ਖਿਲਾਫੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਤੇ ਉਹ ਜਲਾਲ ਵਿਚ ਆ ਕੇ 40 ਦਿਨ ਦਾ ਚਿਲਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਚਿਲਾ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਤੇ ਸਾਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਗਰਕ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਚਿਲੇ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਤੋਂ ਥੋੜੀ ਵਿੱਧ ਉਤੇ ਇਕ ਬੇਰੀ ਦੇ ਰੁੱਖ ਹੇਠ ਜਾ ਬਿਰਾਜਮਾਨ ਹੋਏ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਉਚੀ ਧੁੰਨੀ ਕੱਢੀ ਜਿਸ ਨਾਲ ਹਮਜਾ ਜੀ ਦਾ ਚਿਲਾ ਟੁੱਟ ਗਿਆ। ਉਹ ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਆ ਗੁਰੂ ਜੀ ਪਾਸ ਆ ਕੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ, ਤੂੰ ਕੌਣ ਏ, ਜੋ ਇਹਨਾਂ ਝੂਠਿਆਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਚਾਹੁੰਦਾ ਏ ? ਸਤਿਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ, ਹਮਜਾ ਕਿਸੇ ਇਕ ਦੇ ਝੂਠ ਦੀ ਸਜਾ ਸਾਰੇ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਤਸੱਲੀ ਨਾ ਹੋਈ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ ਕਿ ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਅੰਦਰ ਕੁਝ ਲੋਕ ਜੀਵਨ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਸਮਝਣ ਵਾਲੇ ਵੀ ਹਨ।
ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾ ਜੀ ਨੂੰ ਦੋ ਪੈਸੇ ਦੇ ਕੇ ਸੱਚ ਅਤੇ ਝੂਠ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਭੇਜਿਆ। ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਮਰਦਾਨਾ ਜੀ ਦਾ ਮਖੌਲ ਉਡਾਇਆ ਪਰ ਮੂਲਾ ਨਾਮੀ ਇਕ ਕਰਾੜ ਅਜਿਹਾ ਵੀ ਸੀ ਜਿਹਨੇ ਦੋ ਪੈਸੇ ਰੱਖ ਕੇ ਇਕ ਪਰਚੀ ਉਤੇ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ''ਜਿਊਣਾ ਕੂੜ ਹੈ'' ਤੇ ਦੂਜੀ ਉਤੇ ਲਿਖਿਆ ''ਮਰਨਾ ਸੱਚ ਹੈ''। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਪਰਚੀਆਂ ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾ ਜੀ ਨੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਹਮਜਾ ਗੌਸ ਜੀ ਨੇ ਜਦ ਇਹ ਪੜ੍ਹਿਆ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਸਿਆਲਕੋਟ ਨਿਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਫ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
Samadhi sardaar Charat Singh ji ..west punjab .... (pakistaan )
ਸਰਦਾਰ ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਸਮਾਧ ਗੁਜਰਾਂਵਾਲੇ ਅੰਦਰ ਸ਼ੇਰਾਂ ਵਾਲੇ ਬਾਗ ਦੇ ਕੋਲ ਹੈ | ਸਰਦਾਰ ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸ਼ੁਕਰਚੱਕੀਆ ਮਿਸਲ ਦੇ ਮੋਢੀ ਤੇ ਸ਼ੇਰਿ ਪੰਜਾਬ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਦਾਦਾ ਸਨ . ਸਰਦਾਰ ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸਦਾ ਹੀ ਖਾਲਸਾ ਰਾਜ ਵਾਸਤੇ ਜੂਝਦੇ ਰਹੇ | ਜਿਨਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਜਮੂੰ ਦੀ ਹਕੂਮਤ ਰਾਜਾ ਰੰਜੀਤ ਦੇਵ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਸੀ ਤੇ ਰਾਜਾ ਰੰਜੀਤ ਦੇਵ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵੱਡੇ ਪੁੱਤਰ ਬ੍ਰਿਜ ਰਾਜ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਨਿੱਕੇ ਦਲੇਲ ਸਿਹੁੰ ਨੂੰ ਗੱਦੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸੁਭਾਵਕ ਹੀ ਪਿਉ - ਪੁੱਤਰਾਂ ਵਿਚ ਲੜਾਈ ਛਿੜ ਪਈ ਤੇ ਬ੍ਰਿਜ ਰਾਜ ਨੇ ਜਦ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇਸ ਲੜਾਈ ਦੇ ਅਸਮੱਰਥ ਦੇਖਿਆ ਤੇ ਸਰਦਾਰ ਚੜਤ ਸਿੰਘ ਸ਼ੂਕਰਚਕੀਆ ਹੋਰਾਂ ਕੋਲ ਜਾ ਕੇ ਫਰਿਆਦ ਕੀਤੀ ਤੇ ਆਪਣੇ ਹੱਕ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਸਰਦਾਰ ਸਾਹਿਬ ਕੋਲੋ ਸਹਾਇਤਾ ਮੰਗੀ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਭਾਰੀ ਨਜਰਾਨਾਂ ਭੇਂਟ ਕਰਨਾ ਮੰਨ ਲਿਆ |
ਸਰਦਾਰ ਚੜਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਉਸ ਦਾ ਹੱਕ ਮਾਰੀ ਦਾ ਸੁਣ ਕੇ ਉਸ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨੀ ਪ੍ਰਵਾਨ ਕਰ ਲਈ ਤੇ ਆਪਣੀ ਮਿਸਲ ਦੇ ਨਾਲ ਜਮੂੰ ਵੱਲ ਨੂੰ ਕੂਚ ਕਰ ਦਿੱਤਾ | ਤੇ ਜਦ ਲੜਾਈ ਵਾਲੇ ਦੋਵੇਂ ਦਲ '' ਜਫਰਵਾਲ '' ਦੇ ਲਾਗੇ '' ਵਾਸੂ ਸਹਾਰ '' ਪੁੱਜੇ ਤਾਂ ਲੜਾਈ ਛਿੜ ਪਈ | ਜਦੋ ਸਰਦਾਰ ਜੀ ਦਾ ਅੰਤ ਸਮਾਂ ਆਇਆ ਤਾਂ ਸਰਦਾਰ ਚੜਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਬੰਦੂਕ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਹੀ ਫੱਟ ਗਈ ਤੇ ਸਰਦਾਰ ਜੀ ਦਾ ਭੌਰ ਉਡਾਰੀਆਂ ਲੈ ਗਿਆ | ਬੰਦੂਕ ਦੀ ਨਾਲੀ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਹੀ ਫੱਟਨ ਕਰਕੇ ਸਰਦਾਰ ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਚੜਾਈ ਕਰ ਗਏ | ਪਰ ਖਾਲਸਾ ਰਾਜ ਲਈ ਸਰਦਾਰ ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਅਣਥੱਕ ਘਾਲਾਂ ਘਾਲੀਆਂ |
Sri Guru Nanak Dev Ji's shawl and flowers (half of them) were cremated here the Sikh way, Pakistaan
Shri Guru Nanak Dev Ji left this world here. The Guru Ji's pavan body was not found and is believed went with the Guru Ji. As the Guru had Musalmaan and Sikh followers, the Musalmaan buried some of the Guru Ji's flowers and half the shawl and the Sikh cremated the remaining flowers and
remaining shawl here..
old Gurdwara Bhai Bannu, Mangat, Distt. Mandi Bahauddin..west punjab ( pakistaan )......
ਜਿਲਾ ਮੰਡੀ ਬਹਾਉਦੀਨ... ਤਹਿਸੀਲ ਫਾਲੀਆ ਦਾ ਇੱਕ ਕਸਬਾ ਜੋ ਮਾਂਗਟ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮੀ ਸਿੱਖ ਭਾਈ ਬੰਨੂ ਦਾ ਨਿਵਾਸ ਸੀ।ਭਾਈ ਬੰਨੂ ਵਾਲੀ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਬੀੜ ਇਥੇ ਸੀ ( ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਕਾਨਪੁਰ - ਯੂ.ਪੀ ਵਿਚ ਸੁਸ਼ੋਭਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ )। ਜਦੋਂ ਪੰਚਮ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਨੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੀੜ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜੋ ਕਰਤਾਰਪੁਰ(ਦੁਆਬਾ) ਵਿਖੇ ਸੋਢੀ ਪ੍ਰਵਾਰ ਕੋਲ ਮੌਜੂਦ ਹੈ ਓਸੇ ਸਮੇ ਹੀ ਭਾਈ ਬੰਨੂ ਨੇ ਉਸ ਬੀੜ ਦਾ ਉਤਾਰਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਭਾਈ ਬੰਨੂ ਨੂੰ ਜਿਲਦ ਬਣਾਉਣ ਵਾਸਤੇ ਲਹੌਰ ਭੇਜਿਆ ਸੀ। ਸਿੱਖ ਰਾਜ ਸਮੇ ਸ਼ੇਰੇ ਪੰਜਾਬ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਹੁਕਮ ਉੱਤੇ ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਖੁਬਸੂਰਤ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਤਲਾਬ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਬਣਵਾਇਆ ਗਿਆ । ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਵਾਲਾ ਤਾਲਾਬ ਹੁਣ ਮਿੱਟੀ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਸਬਜੀ ਮੰਡੀ ਲਗਦੀ ਹੈ।
An Old Gurdwara at a village "Mangat" located in Mandi Bahahuddin District of Punjab, Pakistan, left here due to the Migration of Sikh during 1947 Partition, now it is in very bad condition. It should be preserved othervise it could be demolished or vanished forever. This Gurdwara was built during Sikh rule by the royal command of Maharaja Ranjit Singh. The building is magnificent and beautiful even today, despite decades of neglect. Although a primary school was housed in this Gurdwara in the past it now appears to be empty. There is a vegetable market outside the Gurdwara.
—
An Old Gurdwara at a village "Mangat" located in Mandi Bahahuddin District of Punjab, Pakistan, left here due to the Migration of Sikh during 1947 Partition, now it is in very bad condition. It should be preserved othervise it could be demolished or vanished forever. This Gurdwara was built during Sikh rule by the royal command of Maharaja Ranjit Singh. The building is magnificent and beautiful even today, despite decades of neglect. Although a primary school was housed in this Gurdwara in the past it now appears to be empty. There is a vegetable market outside the Gurdwara.
old Gurdwara Bhai Bannu, Mangat, Distt. Mandi Bahauddin..west punjab ( pakistaan )......
ਜਿਲਾ ਮੰਡੀ ਬਹਾਉਦੀਨ... ਤਹਿਸੀਲ ਫਾਲੀਆ ਦਾ ਇੱਕ ਕਸਬਾ ਜੋ ਮਾਂਗਟ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮੀ ਸਿੱਖ ਭਾਈ ਬੰਨੂ ਦਾ ਨਿਵਾਸ ਸੀ।ਭਾਈ ਬੰਨੂ ਵਾਲੀ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਬੀੜ ਇਥੇ ਸੀ ( ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਕਾਨਪੁਰ - ਯੂ.ਪੀ ਵਿਚ ਸੁਸ਼ੋਭਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ )। ਜਦੋਂ ਪੰਚਮ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਨੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੀੜ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜੋ ਕਰਤਾਰਪੁਰ(ਦੁਆਬਾ) ਵਿਖੇ ਸੋਢੀ ਪ੍ਰਵਾਰ ਕੋਲ ਮੌਜੂਦ ਹੈ ਓਸੇ ਸਮੇ ਹੀ ਭਾਈ ਬੰਨੂ ਨੇ ਉਸ ਬੀੜ ਦਾ ਉਤਾਰਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਭਾਈ ਬੰਨੂ ਨੂੰ ਜਿਲਦ ਬਣਾਉਣ ਵਾਸਤੇ ਲਹੌਰ ਭੇਜਿਆ ਸੀ। ਸਿੱਖ ਰਾਜ ਸਮੇ ਸ਼ੇਰੇ ਪੰਜਾਬ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਹੁਕਮ ਉੱਤੇ ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਖੁਬਸੂਰਤ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਤਲਾਬ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਬਣਵਾਇਆ ਗਿਆ । ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਵਾਲਾ ਤਾਲਾਬ ਹੁਣ ਮਿੱਟੀ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਸਬਜੀ ਮੰਡੀ ਲਗਦੀ ਹੈ।
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ... ਪਹਿਲੀ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ .... ਹਫਤ ਮਦਰ ਸ਼ੇਖੂਪੁਰਾ ..... ( ਪਾਕਿਸਤਾਨ )............. ਇਹ ਪਿੰਡ ਜੋ ਹਫਤ ਮਦਰ ਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ, ਭਾਈ ਫੇਰੂ ਖੁੰਡਾ ਰੋਡ ਉਤੇ ਜਾਤਰੀ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਹੈ। ਇਸ ਪਿੰਡ ਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦਾ ਨਾਮ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੱਚੀ ਮੰਜੀ ਪਹਿਲੀ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ਵੀ ਹੈ। ਇਥੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ ਪਲੰਘ ਗਿੱਲ ਜਿਮੀਦਾਰਾਂ ਪਾਸ ਸੀ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਇਥੇ ਚਰਨ ਪਾਏ ਅਤੇ ਪ੍ਰੇਮੀ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸੋਟਾ ਬਖਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤਾ। ਸਤਿਗੁਰੂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਦੇ ਇੱਕ ਜੋੜੇ ਦਾ ਪੈਰ ਵੀ ਇਥੇ ਸੀ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਧੁਨੀ ਜਿਲਾ ਹਾਫਿਜਾਬਾਦ ਵਿਚ ਸੀ। ਸਵਾ ਰੁਪਈਆ ਲੈ ਕੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਢਹਿ ਚੁਕਿਆ ਹੈ। ਕੁਝ ਹਿੱਸੇ ਹੀ ਬਚੇ ਹਨ —
Gurdwara in Punjab, Pakistan, now has been changed into a School.
An Old Gurdwara in Makhdoom Pur Pahoran, Khanewal District of Punjab, Pakistan, has been changed into a Government Higher Secondary School. It was left after the migration of Sikhs from Pakistan during the riots and violences of 1947 Partition.
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਖਦੂਮਪੁਰ ਪਹੋੜਾ....(ਸੱਜਣ ਠੱਗ ਵਾਲਾ )..
ਇਹ ਪਾਵਨ ਅਸਥਾਨ ਕਬੀਰਵਾਲਾ ਅਤੇ ਖਾਨੇਵਾਲ ਵਿਚਾਲੇ ਹੈ। ਮਖਦੂਮਪੁਰ ਪਹੋੜਾ ਮੁਲਤਾਨ ਤੋਂ ਦਿੱਲੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਸ਼ੇਰ ਸ਼ਾਹ ਸੂਰੀ ਦੀ ਬਣਾਈ ਸੜਕ ਉਤੇ ਆਬਾਦ ਇਕ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਸਬਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਸਬੇ ਤੋਂ ਥੋੜਾ ਦੂਰ ਤੁਲੰਬਾ ਹੈ।
ਸਤਿਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਪਾਕਪਤਨ ਤੋਂ ਉਠ ਤੁਲੰਬੇ ਨੇੜੇ ਇਸ ਥਾਂ ਪੁੱਜੇ, ਜਿੱਥੇ ਪਾਧੀਆਂ ਦੇ ਠਹਿਰਣ ਵਾਸਤੇ ਸੱਜਣ ਅਤੇ ਕੱਜਣ ਦੋ ਚਾਚੇ ਭਤੀਜੇ ਨੇ ਸਰਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਉਤੇ ਮੱਕਾਰੀ ਦਾ ਜਾਲ ਖਲਾਰਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਮੁਸਾਫਰਾਂ ਦਾ ਧਨ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਾਣਾ ਸਮੇਤ ਲੈਂਦਾ। ਉਸ ਨੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੂੰ ਵੀ ਫਸਾਉਣ ਦਾ ਚਾਰਾ ਕੀਤਾ ਪਰ ਅਸਫਲ ਰਿਹਾ। ਇਥੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਜੋ ਸ਼ਬਦ ਉਚਾਰਿਆ, ਉਹ ਇਹ ਸੀ:
ਉਜਲੁ ਕੈਹਾ ਚਿਲਕਣਾ ਘੋਟਿਮ ਕਾਲੜੀ ਮਸ॥ਧੋਤਿਆ ਜੂਠਿ ਨ ਉਤਰੈ ਜੇ ਸਉ ਘੋਵਾ ਤਿਸ॥ (ਸੂਹੀ ਮ: 1, ਪੰਨਾ 729)
ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਸੁਣ ਕੇ ਸੱਜਣ ਠੱਗ ਤੋਂ ਗੁਰ ਸੱਜਣ ਹੋ ਨਿੱਬੜਿਆ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਸੱਜਣ ਦੀ ਸਰ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦਾ ਰੂਪ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਅਸਥਾਨ ਬਹੁਤ ਸੁੰਦਰ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਕੋਈ ਦੋ ਘੁਮਾ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਚਾਰ ਦੀਵਾਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸਰੋਵਰ ਸੀ, ਜੋ ਹੁਣ ਪੂਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਇਸ ਇਮਾਰਤ ਅੰਦਰ ਗੌਰਮਿੰਟ ਹਾਇਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਹੈ |ਸਤਿਗੁਰੂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਏ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦਾ ਸਿੱਖ ਭਾਈ ਜੋਧ ਵੀ ਇਸੇ ਪਿੰਡ ਦਾ ਵਾਸੀ ਸੀ।
Tilla Jogian (also known as Tilla Baal Nath or Tilla Guru Nanak) located in Jhelum District of Punjab.. Pakistan. For the Sikhs, there is a significance to Tilla Jogian as Guru Nanak Dev ji, the founder of Sikhism is said to have spent 40 days in quiet seclusion at Tilla Jogian. The Sikhs during the rule of shere punjab Maharaja Ranjit Singh ji made a stone pond here in his memory
ਭਾਈ ਫੇਰੂ ਨਾਮੀ ਇਹ ਕਸਬਾ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ 60 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਵਿੱਥ ਤੇ ਮੁਲਤਾਨ ਸੜਕ ਉਤੇ ਆਬਾਦ ਹੈ। ਭਾਈ ਫੇਰੂ ਜੀ ਦਾ ਅਸਲ ਨਾਂ ਸੰਗਤੀਆ ਸੀ। ਭਾਈ ਸੰਗਤੀਆ ਜੀ ਜਦ ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਏ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਰਨ ਵਿਚ ਆਏ ਤੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਤੋਂ ਪਾਹੁਲ ਲੈ ਕੇ ਸਿੱਖ ਬਣ ਗਏ
ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸੰਗਤੀਆ ਤੋਂ ਭਾਈ ਫੇਰੂ ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ.. ਜੋ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋ ਗਿਆ। ਆਪ ਨੇ ਭਾਈ ਜੀ ਨੂੰ ਨੱਕਾ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਮਸੰਦ ਥਾਪਿਆ। ਮਸੰਦਾਂ ਦੀਆਂ ਹੇਰਾ ਫੇਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵੇਖਦਿਆਂ ਜਦ ਹਿਸਾਬ ਕਿਤਾਬ ਮੰਗਿਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਕੇਵਲ ਭਾਈ ਫੇਰੂ ਜੀ ਦਾ ਹਿਸਾਬ ਹੀ ਠੀਕ ਨਿਕਲਿਆ, ਜਿਸ ਉਤੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਲੰਗਰ ਚੱਲਦੇ ਰਹਿਣ ਦੀ ਥਾਪਣਾ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਨੱਕੇ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਭਾਈ ਫੇਰੂ ਦੀ ਸਮਾਧ ਬਣੀ। ਉਥੇ ਹੀ ਮਗਰੋਂ ਇਕ ਸ਼ਹਿਰ ਵਸ ਗਿਆ, ਜਿਹਦਾ ਨਾਂ ਭਾਈ ਫੇਰੂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋਇਆ। ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਅਜੋਕੀ ਇਮਾਰਤ 1910 ਵਿੱਚ ਬਣਵਾਈ ਗਈ |
An Old Gurdwara at Bhai Pheru, District Kasur, Punjab, Pakistan, left here during 1947 Partition due to the the Migration of Sikhs toward India. The town with the name of Bhai Phero is situated at a distance of Sixty Kilometers from Lahore on Lahore-Multan road. The Gurdwara is in ver bad condition and if it will not preserved, it would be vanished and no sign of Gudwara would left in future.
ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਸਾਹਿਬ .. ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਫੇਰੂ, ਜਿਲਾ ਕਸੂਰ.... ਪਾਕਿਸਤਾਨ
ਭਾਈ ਫੇਰੂ ਨਾਮੀ ਇਹ ਕਸਬਾ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ 60 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਵਿੱਥ ਤੇ ਮੁਲਤਾਨ ਸੜਕ ਉਤੇ ਆਬਾਦ ਹੈ। ਭਾਈ ਫੇਰੂ ਜੀ ਦਾ ਅਸਲ ਨਾਂ ਸੰਗਤੀਆ ਸੀ। ਭਾਈ ਸੰਗਤੀਆ ਜੀ ਜਦ ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਏ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਰਨ ਵਿਚ ਆਏ ਤੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਤੋਂ ਪਾਹੁਲ ਲੈ ਕੇ ਸਿੱਖ ਬਣ ਗਏ
ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸੰਗਤੀਆ ਤੋਂ ਭਾਈ ਫੇਰੂ ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ.. ਜੋ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋ ਗਿਆ। ਆਪ ਨੇ ਭਾਈ ਜੀ ਨੂੰ ਨੱਕਾ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਮਸੰਦ ਥਾਪਿਆ। ਮਸੰਦਾਂ ਦੀਆਂ ਹੇਰਾ ਫੇਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵੇਖਦਿਆਂ ਜਦ ਹਿਸਾਬ ਕਿਤਾਬ ਮੰਗਿਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਕੇਵਲ ਭਾਈ ਫੇਰੂ ਜੀ ਦਾ ਹਿਸਾਬ ਹੀ ਠੀਕ ਨਿਕਲਿਆ, ਜਿਸ ਉਤੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਲੰਗਰ ਚੱਲਦੇ ਰਹਿਣ ਦੀ ਥਾਪਣਾ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਨੱਕੇ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਭਾਈ ਫੇਰੂ ਦੀ ਸਮਾਧ ਬਣੀ। ਉਥੇ ਹੀ ਮਗਰੋਂ ਇਕ ਸ਼ਹਿਰ ਵਸ ਗਿਆ, ਜਿਹਦਾ ਨਾਂ ਭਾਈ ਫੇਰੂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋਇਆ। ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਅਜੋਕੀ ਇਮਾਰਤ 1910 ਵਿੱਚ ਬਣਵਾਈ ਗਈ
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਛੇਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ....ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ... ਪਢਾਣਾਂ... ਜਿਲਾ ਲਾਹੌਰ....ਪਾਕਿਸਤਾਨ ....
ਇਹ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਪਿੰਡ ਪਢਾਣਾਂ, ਜਿਲਾ ਲਾਹੌਰ, ਥਾਣਾ ਬਰਕੀ ਵਿਚ ਕਦੇ ਆਪਣੀਆਂ ਸ਼ਾਨਾਂ ਵਿਖਾਉਂਦਾ ਸੀ । ਛੇਵੇਂ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਸਾਹਿਬ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਜੀ ਪਿੰਡ ਢਿਲਵਾਂ ਤੋਂ ਚੱਲ ਕੇ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮ ਕਰਕੇ ਇਥੇ ਆਏ ਸਨ। ਇਥੇ ਜੱਲਣ ਜੱਟ ਜੋ ਕਿ ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਦਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਜਮੀਨਦਾਰ ਭਗਤ ਸੀ, ਦੇ ਨਾਲ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਹੋਈ। ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਧਾਰਨ ਹਾਲਤ ਵਿਚ ਸੀ। ਇਥੋਂ ਦੇ ਸਰਦਾਰ ਅਤਰ ਸਿੰਘ ਪਢਾਣਾਂ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੀ ਸੇਵਾ ਅਰੰਭੀ ਅਤੇ ਪਿੰਡ ਦੀ ਸੰਗਤ ਨੇ ਉਦਮ ਕਰਕੇ ਸੁੰਦਰ ਦਰਬਾਰ ਬਣਾਇਆ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸ ਪਾਵਨ ਅਸਥਾਨ ਅੰਦਰ ਮੇਵਾਤ ਤੋਂ ਆਏ ਹੋਏ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਵਸਦੇ ਰਹੇ ।ਪਰ ਅੱਜ ਇਸ ਪਾਵਨ ਅਸਥਾਨ ਦੀਆਂ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਅਲੋਪ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ । ਤੇ ਇਮਾਰਤ ਅੰਦਰ ਡੰਗਰ ਬੰਨੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ।
Gurdwara Chhevin Patshahi, Padhana, Lahore District, Punjab, Pakistan. Badly damaged after 1947 Partition and you can see through the photo that animals are directly fed inside the Gurdwara. The building has very beautiful architecture but it is in very bad condition. This Gurdwara is located at a village "Padhana" lies just 0.5 km from the Indo-Pak Border, about 30 km from Lahore City and 13 km south from Wagah-Atari Border. Sixth Sikh Guru, Guru Hargobind Ji (1595-1644) arrived in this village from Dhilvan due to the love and affection of the villagers. During his stay, he talked about Sat Gur Ji with a Jat of Sandhu clan named Jalhan Jat, a prominent land lord of the village. Initially Gurdwara was built in a simple pattern. Sardar Attar Singh of Padhana, the cheif of this village, started the reconstruction of it, and with the efforts of villagers a beautiful building was erected. A local committee used to arrange for the Langar. During the 1947 partition of Punjab region, The Sikhs masses had to leave the Historic Gurdwara of Chhevin Patshahi. It was then occupied by the Mewati muslims from Haryana area, who settled in the Interior of the Gurdwara, as the years went the building started to become in the state
Gurdwara sahib Ber Sahib, Sialkot....west punjab (pakistaan )
ਜੰਮੂ ਤੋਂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਜਾਂਦੇ ਹੋਏ ਜਦ ਸਤਿਗੁਰੂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਸਿਆਲਕੋਟ ਪੁੱਜੇ ਤਾਂ ਪੂਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਸਹਿਮਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਕਰਨੀ ਵਾਲੇ ਫਕੀਰ ਹਮਜਾ ਗੌਸ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਨੇ ਵਾਅਦਾ ਖਿਲਾਫੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਤੇ ਉਹ ਜਲਾਲ ਵਿਚ ਆ ਕੇ 40 ਦਿਨ ਦਾ ਚਿਲਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਚਿਲਾ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਤੇ ਸਾਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਗਰਕ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਚਿਲੇ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਤੋਂ ਥੋੜੀ ਵਿੱਧ ਉਤੇ ਇਕ ਬੇਰੀ ਦੇ ਰੁੱਖ ਹੇਠ ਜਾ ਬਿਰਾਜਮਾਨ ਹੋਏ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਉਚੀ ਧੁੰਨੀ ਕੱਢੀ ਜਿਸ ਨਾਲ ਹਮਜਾ ਜੀ ਦਾ ਚਿਲਾ ਟੁੱਟ ਗਿਆ। ਉਹ ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਆ ਗੁਰੂ ਜੀ ਪਾਸ ਆ ਕੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ, ਤੂੰ ਕੌਣ ਏ, ਜੋ ਇਹਨਾਂ ਝੂਠਿਆਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਚਾਹੁੰਦਾ ਏ ? ਸਤਿਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ, ਹਮਜਾ ਕਿਸੇ ਇਕ ਦੇ ਝੂਠ ਦੀ ਸਜਾ ਸਾਰੇ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਤਸੱਲੀ ਨਾ ਹੋਈ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ ਕਿ ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਅੰਦਰ ਕੁਝ ਲੋਕ ਜੀਵਨ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਸਮਝਣ ਵਾਲੇ ਵੀ ਹਨ।
ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾ ਜੀ ਨੂੰ ਦੋ ਪੈਸੇ ਦੇ ਕੇ ਸੱਚ ਅਤੇ ਝੂਠ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਭੇਜਿਆ। ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਮਰਦਾਨਾ ਜੀ ਦਾ ਮਖੌਲ ਉਡਾਇਆ ਪਰ ਮੂਲਾ ਨਾਮੀ ਇਕ ਕਰਾੜ ਅਜਿਹਾ ਵੀ ਸੀ ਜਿਹਨੇ ਦੋ ਪੈਸੇ ਰੱਖ ਕੇ ਇਕ ਪਰਚੀ ਉਤੇ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ''ਜਿਊਣਾ ਕੂੜ ਹੈ'' ਤੇ ਦੂਜੀ ਉਤੇ ਲਿਖਿਆ ''ਮਰਨਾ ਸੱਚ ਹੈ''। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਪਰਚੀਆਂ ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾ ਜੀ ਨੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਹਮਜਾ ਗੌਸ ਜੀ ਨੇ ਜਦ ਇਹ ਪੜ੍ਹਿਆ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਸਿਆਲਕੋਟ ਨਿਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਫ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
Samadhi sardaar Charat Singh ji ..west punjab .... (pakistaan )
ਸਰਦਾਰ ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਸਮਾਧ ਗੁਜਰਾਂਵਾਲੇ ਅੰਦਰ ਸ਼ੇਰਾਂ ਵਾਲੇ ਬਾਗ ਦੇ ਕੋਲ ਹੈ | ਸਰਦਾਰ ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸ਼ੁਕਰਚੱਕੀਆ ਮਿਸਲ ਦੇ ਮੋਢੀ ਤੇ ਸ਼ੇਰਿ ਪੰਜਾਬ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਦਾਦਾ ਸਨ . ਸਰਦਾਰ ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸਦਾ ਹੀ ਖਾਲਸਾ ਰਾਜ ਵਾਸਤੇ ਜੂਝਦੇ ਰਹੇ | ਜਿਨਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਜਮੂੰ ਦੀ ਹਕੂਮਤ ਰਾਜਾ ਰੰਜੀਤ ਦੇਵ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਸੀ ਤੇ ਰਾਜਾ ਰੰਜੀਤ ਦੇਵ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵੱਡੇ ਪੁੱਤਰ ਬ੍ਰਿਜ ਰਾਜ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਨਿੱਕੇ ਦਲੇਲ ਸਿਹੁੰ ਨੂੰ ਗੱਦੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸੁਭਾਵਕ ਹੀ ਪਿਉ - ਪੁੱਤਰਾਂ ਵਿਚ ਲੜਾਈ ਛਿੜ ਪਈ ਤੇ ਬ੍ਰਿਜ ਰਾਜ ਨੇ ਜਦ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇਸ ਲੜਾਈ ਦੇ ਅਸਮੱਰਥ ਦੇਖਿਆ ਤੇ ਸਰਦਾਰ ਚੜਤ ਸਿੰਘ ਸ਼ੂਕਰਚਕੀਆ ਹੋਰਾਂ ਕੋਲ ਜਾ ਕੇ ਫਰਿਆਦ ਕੀਤੀ ਤੇ ਆਪਣੇ ਹੱਕ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਸਰਦਾਰ ਸਾਹਿਬ ਕੋਲੋ ਸਹਾਇਤਾ ਮੰਗੀ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਭਾਰੀ ਨਜਰਾਨਾਂ ਭੇਂਟ ਕਰਨਾ ਮੰਨ ਲਿਆ |
ਸਰਦਾਰ ਚੜਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਉਸ ਦਾ ਹੱਕ ਮਾਰੀ ਦਾ ਸੁਣ ਕੇ ਉਸ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨੀ ਪ੍ਰਵਾਨ ਕਰ ਲਈ ਤੇ ਆਪਣੀ ਮਿਸਲ ਦੇ ਨਾਲ ਜਮੂੰ ਵੱਲ ਨੂੰ ਕੂਚ ਕਰ ਦਿੱਤਾ | ਤੇ ਜਦ ਲੜਾਈ ਵਾਲੇ ਦੋਵੇਂ ਦਲ '' ਜਫਰਵਾਲ '' ਦੇ ਲਾਗੇ '' ਵਾਸੂ ਸਹਾਰ '' ਪੁੱਜੇ ਤਾਂ ਲੜਾਈ ਛਿੜ ਪਈ | ਜਦੋ ਸਰਦਾਰ ਜੀ ਦਾ ਅੰਤ ਸਮਾਂ ਆਇਆ ਤਾਂ ਸਰਦਾਰ ਚੜਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਬੰਦੂਕ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਹੀ ਫੱਟ ਗਈ ਤੇ ਸਰਦਾਰ ਜੀ ਦਾ ਭੌਰ ਉਡਾਰੀਆਂ ਲੈ ਗਿਆ | ਬੰਦੂਕ ਦੀ ਨਾਲੀ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਹੀ ਫੱਟਨ ਕਰਕੇ ਸਰਦਾਰ ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਚੜਾਈ ਕਰ ਗਏ | ਪਰ ਖਾਲਸਾ ਰਾਜ ਲਈ ਸਰਦਾਰ ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਅਣਥੱਕ ਘਾਲਾਂ ਘਾਲੀਆਂ |
Sri Guru Nanak Dev Ji's shawl and flowers (half of them) were cremated here the Sikh way, Pakistaan
Shri Guru Nanak Dev Ji left this world here. The Guru Ji's pavan body was not found and is believed went with the Guru Ji. As the Guru had Musalmaan and Sikh followers, the Musalmaan buried some of the Guru Ji's flowers and half the shawl and the Sikh cremated the remaining flowers and
remaining shawl here..
old Gurdwara Bhai Bannu, Mangat, Distt. Mandi Bahauddin..west punjab ( pakistaan )......
ਜਿਲਾ ਮੰਡੀ ਬਹਾਉਦੀਨ... ਤਹਿਸੀਲ ਫਾਲੀਆ ਦਾ ਇੱਕ ਕਸਬਾ ਜੋ ਮਾਂਗਟ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮੀ ਸਿੱਖ ਭਾਈ ਬੰਨੂ ਦਾ ਨਿਵਾਸ ਸੀ।ਭਾਈ ਬੰਨੂ ਵਾਲੀ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਬੀੜ ਇਥੇ ਸੀ ( ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਕਾਨਪੁਰ - ਯੂ.ਪੀ ਵਿਚ ਸੁਸ਼ੋਭਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ )। ਜਦੋਂ ਪੰਚਮ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਨੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੀੜ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜੋ ਕਰਤਾਰਪੁਰ(ਦੁਆਬਾ) ਵਿਖੇ ਸੋਢੀ ਪ੍ਰਵਾਰ ਕੋਲ ਮੌਜੂਦ ਹੈ ਓਸੇ ਸਮੇ ਹੀ ਭਾਈ ਬੰਨੂ ਨੇ ਉਸ ਬੀੜ ਦਾ ਉਤਾਰਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਭਾਈ ਬੰਨੂ ਨੂੰ ਜਿਲਦ ਬਣਾਉਣ ਵਾਸਤੇ ਲਹੌਰ ਭੇਜਿਆ ਸੀ। ਸਿੱਖ ਰਾਜ ਸਮੇ ਸ਼ੇਰੇ ਪੰਜਾਬ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਹੁਕਮ ਉੱਤੇ ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਖੁਬਸੂਰਤ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਤਲਾਬ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਬਣਵਾਇਆ ਗਿਆ । ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਵਾਲਾ ਤਾਲਾਬ ਹੁਣ ਮਿੱਟੀ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਸਬਜੀ ਮੰਡੀ ਲਗਦੀ ਹੈ।
An Old Gurdwara at a village "Mangat" located in Mandi Bahahuddin District of Punjab, Pakistan, left here due to the Migration of Sikh during 1947 Partition, now it is in very bad condition. It should be preserved othervise it could be demolished or vanished forever. This Gurdwara was built during Sikh rule by the royal command of Maharaja Ranjit Singh. The building is magnificent and beautiful even today, despite decades of neglect. Although a primary school was housed in this Gurdwara in the past it now appears to be empty. There is a vegetable market outside the Gurdwara.
—
An Old Gurdwara at a village "Mangat" located in Mandi Bahahuddin District of Punjab, Pakistan, left here due to the Migration of Sikh during 1947 Partition, now it is in very bad condition. It should be preserved othervise it could be demolished or vanished forever. This Gurdwara was built during Sikh rule by the royal command of Maharaja Ranjit Singh. The building is magnificent and beautiful even today, despite decades of neglect. Although a primary school was housed in this Gurdwara in the past it now appears to be empty. There is a vegetable market outside the Gurdwara.
old Gurdwara Bhai Bannu, Mangat, Distt. Mandi Bahauddin..west punjab ( pakistaan )......
ਜਿਲਾ ਮੰਡੀ ਬਹਾਉਦੀਨ... ਤਹਿਸੀਲ ਫਾਲੀਆ ਦਾ ਇੱਕ ਕਸਬਾ ਜੋ ਮਾਂਗਟ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮੀ ਸਿੱਖ ਭਾਈ ਬੰਨੂ ਦਾ ਨਿਵਾਸ ਸੀ।ਭਾਈ ਬੰਨੂ ਵਾਲੀ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਬੀੜ ਇਥੇ ਸੀ ( ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਕਾਨਪੁਰ - ਯੂ.ਪੀ ਵਿਚ ਸੁਸ਼ੋਭਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ )। ਜਦੋਂ ਪੰਚਮ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਨੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੀੜ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜੋ ਕਰਤਾਰਪੁਰ(ਦੁਆਬਾ) ਵਿਖੇ ਸੋਢੀ ਪ੍ਰਵਾਰ ਕੋਲ ਮੌਜੂਦ ਹੈ ਓਸੇ ਸਮੇ ਹੀ ਭਾਈ ਬੰਨੂ ਨੇ ਉਸ ਬੀੜ ਦਾ ਉਤਾਰਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਭਾਈ ਬੰਨੂ ਨੂੰ ਜਿਲਦ ਬਣਾਉਣ ਵਾਸਤੇ ਲਹੌਰ ਭੇਜਿਆ ਸੀ। ਸਿੱਖ ਰਾਜ ਸਮੇ ਸ਼ੇਰੇ ਪੰਜਾਬ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਹੁਕਮ ਉੱਤੇ ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਖੁਬਸੂਰਤ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਤਲਾਬ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਬਣਵਾਇਆ ਗਿਆ । ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਵਾਲਾ ਤਾਲਾਬ ਹੁਣ ਮਿੱਟੀ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਸਬਜੀ ਮੰਡੀ ਲਗਦੀ ਹੈ।
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ... ਪਹਿਲੀ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ .... ਹਫਤ ਮਦਰ ਸ਼ੇਖੂਪੁਰਾ ..... ( ਪਾਕਿਸਤਾਨ )............. ਇਹ ਪਿੰਡ ਜੋ ਹਫਤ ਮਦਰ ਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ, ਭਾਈ ਫੇਰੂ ਖੁੰਡਾ ਰੋਡ ਉਤੇ ਜਾਤਰੀ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਹੈ। ਇਸ ਪਿੰਡ ਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦਾ ਨਾਮ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੱਚੀ ਮੰਜੀ ਪਹਿਲੀ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ਵੀ ਹੈ। ਇਥੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ ਪਲੰਘ ਗਿੱਲ ਜਿਮੀਦਾਰਾਂ ਪਾਸ ਸੀ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਇਥੇ ਚਰਨ ਪਾਏ ਅਤੇ ਪ੍ਰੇਮੀ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸੋਟਾ ਬਖਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤਾ। ਸਤਿਗੁਰੂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਦੇ ਇੱਕ ਜੋੜੇ ਦਾ ਪੈਰ ਵੀ ਇਥੇ ਸੀ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਧੁਨੀ ਜਿਲਾ ਹਾਫਿਜਾਬਾਦ ਵਿਚ ਸੀ। ਸਵਾ ਰੁਪਈਆ ਲੈ ਕੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਢਹਿ ਚੁਕਿਆ ਹੈ। ਕੁਝ ਹਿੱਸੇ ਹੀ ਬਚੇ ਹਨ —
Gurdwara in Punjab, Pakistan, now has been changed into a School.
An Old Gurdwara in Makhdoom Pur Pahoran, Khanewal District of Punjab, Pakistan, has been changed into a Government Higher Secondary School. It was left after the migration of Sikhs from Pakistan during the riots and violences of 1947 Partition.
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਖਦੂਮਪੁਰ ਪਹੋੜਾ....(ਸੱਜਣ ਠੱਗ ਵਾਲਾ )..
ਇਹ ਪਾਵਨ ਅਸਥਾਨ ਕਬੀਰਵਾਲਾ ਅਤੇ ਖਾਨੇਵਾਲ ਵਿਚਾਲੇ ਹੈ। ਮਖਦੂਮਪੁਰ ਪਹੋੜਾ ਮੁਲਤਾਨ ਤੋਂ ਦਿੱਲੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਸ਼ੇਰ ਸ਼ਾਹ ਸੂਰੀ ਦੀ ਬਣਾਈ ਸੜਕ ਉਤੇ ਆਬਾਦ ਇਕ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਸਬਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਸਬੇ ਤੋਂ ਥੋੜਾ ਦੂਰ ਤੁਲੰਬਾ ਹੈ।
ਸਤਿਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਪਾਕਪਤਨ ਤੋਂ ਉਠ ਤੁਲੰਬੇ ਨੇੜੇ ਇਸ ਥਾਂ ਪੁੱਜੇ, ਜਿੱਥੇ ਪਾਧੀਆਂ ਦੇ ਠਹਿਰਣ ਵਾਸਤੇ ਸੱਜਣ ਅਤੇ ਕੱਜਣ ਦੋ ਚਾਚੇ ਭਤੀਜੇ ਨੇ ਸਰਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਉਤੇ ਮੱਕਾਰੀ ਦਾ ਜਾਲ ਖਲਾਰਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਮੁਸਾਫਰਾਂ ਦਾ ਧਨ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਾਣਾ ਸਮੇਤ ਲੈਂਦਾ। ਉਸ ਨੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੂੰ ਵੀ ਫਸਾਉਣ ਦਾ ਚਾਰਾ ਕੀਤਾ ਪਰ ਅਸਫਲ ਰਿਹਾ। ਇਥੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਜੋ ਸ਼ਬਦ ਉਚਾਰਿਆ, ਉਹ ਇਹ ਸੀ:
ਉਜਲੁ ਕੈਹਾ ਚਿਲਕਣਾ ਘੋਟਿਮ ਕਾਲੜੀ ਮਸ॥ਧੋਤਿਆ ਜੂਠਿ ਨ ਉਤਰੈ ਜੇ ਸਉ ਘੋਵਾ ਤਿਸ॥ (ਸੂਹੀ ਮ: 1, ਪੰਨਾ 729)
ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਸੁਣ ਕੇ ਸੱਜਣ ਠੱਗ ਤੋਂ ਗੁਰ ਸੱਜਣ ਹੋ ਨਿੱਬੜਿਆ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਸੱਜਣ ਦੀ ਸਰ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦਾ ਰੂਪ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਅਸਥਾਨ ਬਹੁਤ ਸੁੰਦਰ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਕੋਈ ਦੋ ਘੁਮਾ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਚਾਰ ਦੀਵਾਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸਰੋਵਰ ਸੀ, ਜੋ ਹੁਣ ਪੂਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਇਸ ਇਮਾਰਤ ਅੰਦਰ ਗੌਰਮਿੰਟ ਹਾਇਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਹੈ |ਸਤਿਗੁਰੂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਏ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦਾ ਸਿੱਖ ਭਾਈ ਜੋਧ ਵੀ ਇਸੇ ਪਿੰਡ ਦਾ ਵਾਸੀ ਸੀ।
Tilla Jogian (also known as Tilla Baal Nath or Tilla Guru Nanak) located in Jhelum District of Punjab.. Pakistan. For the Sikhs, there is a significance to Tilla Jogian as Guru Nanak Dev ji, the founder of Sikhism is said to have spent 40 days in quiet seclusion at Tilla Jogian. The Sikhs during the rule of shere punjab Maharaja Ranjit Singh ji made a stone pond here in his memory
