ਅਤੁਲੁ ਕਿਉ ਤੋਲਿਆ ਜਾਇ ॥
ਦੂਜਾ ਹੋਇ ਤ ਸੋਝੀ ਪਾਇ ॥
ਤਿਸ ਤੇ ਦੂਜਾ ਨਾਹੀ ਕੋਇ ॥
ਤਿਸ ਦੀ ਕੀਮਤਿ ਕਿਕੂ ਹੋਇ ॥੧॥
ਗੁਰ ਪਰਸਾਦਿ ਵਸੈ ਮਨਿ ਆਇ ॥
ਤਾ ਕੋ ਜਾਣੈ ਦੁਬਿਧਾ ਜਾਇ ॥੧॥ਰਹਾਉ ॥
ਆਪਿ ਸਰਾਫੁ ਕਸਵਟੀ ਲਾਏ ॥
ਆਪੇ ਪਰਖੇ ਆਪਿ ਚਲਾਏ ॥
ਆਪੇ ਤੋਲੇ ਪੂਰਾ ਹੋਇ ॥
ਆਪੇ ਜਾਣੈ ਏਕੋ ਸੋਇ ॥੨॥
ਮਾਇਆ ਕਾ ਰੂਪੁ ਸਭੁ ਤਿਸ ਤੇ ਹੋਇ ॥
ਜਿਸ ਨੋ ਮੇਲੇ ਸੁ ਨਿਰਮਲੁ ਹੋਇ ॥
ਜਿਸ ਨੋ ਲਾਏ ਲਗੈ ਤਿਸੁ ਆਇ ॥
ਸਭੁ ਸਚੁ ਦਿਖਾਲੇ ਤਾ ਸਚਿ ਸਮਾਇ ॥੩॥
ਆਪੇ ਲਿਵ ਧਾਤੁ ਹੈ ਆਪੇ ॥
ਆਪਿ ਬੁਝਾਏ ਆਪੇ ਜਾਪੇ ॥
ਆਪੇ ਸਤਿਗੁਰੁ ਸਬਦੁ ਹੈ ਆਪੇ ॥
ਨਾਨਕ ਆਖਿ ਸੁਣਾਏ ਆਪੇ ॥੪॥੨॥੭੯੭॥
(ਅਤੁਲੁ=ਜਿਸ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਦਾ ਹੋਰ
ਕਿਉ ਤੋਲਿਆ ਜਾਇ=ਨਹੀਂ ਤੋਲਿਆ
ਜਾ ਸਕਦਾ, ਦੂਜਾ=ਕੋਈ ਹੋਰ, ਸੋਝੀ=
ਸਮਝ, ਤਿਸ ਤੇ=ਉਸ ਪ੍ਰਭੂ ਤੋਂ, ਕਿਕੂ=
ਕਿਵਂੇ, ਪਰਸਾਦਿ=ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ, ਤਾ=
ਤਦੋਂ, ਕੋ=ਕੋਈ ਮਨੁੱਖ, ਜਾਣੈ=ਜਾਣ-ਪਛਾਣ
ਬਣਾਂਦਾ ਹੈ, ਦੁਬਿਧਾ=ਮੇਰ-ਤੇਰ, ਜਾਇ=ਦੂਰ
ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਸਰਾਫੁ=ਪਰਖਣ ਵਾਲਾ,
ਕਸਵਟੀ=ਉਹ ਵੱਟੀ ਜਿਸ ਉਤੇ ਸੋਨੇ ਨੂੰ ਰਗੜ
ਕੇ ਵੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਖਰਾ ਹੈ ਜਾਂ
ਨਹੀਂ, ਆਪੇ=ਆਪ ਹੀ, ਚਲਾਏ=ਪਰਚਲਤ
ਕਰਦਾ ਹੈ, ਏਕੋ ਸੋਇ=ਸਿਰਫ਼ ਉਹ ਹੀ,
ਨਿਰਮਲ=ਪਵਿੱਤ੍ਰ, ਲਾਏ=ਚੰਬੋੜਦਾ ਹੈ,
ਆਇ=ਆ ਕੇ, ਲਗੈ=ਚੰਬੜ ਜਾਂਦੀ ਹੈ,
ਸਚਿ=ਸਦਾ-ਥਿਰ ਪ੍ਰਭੂ ਵਿਚ, ਧਾਤੁ=
ਮਾਇਆ, ਬੁਝਾਏ=ਸਮਝ ਬਖ਼ਸ਼ਦਾ ਹੈ,
ਜਾਪੇ=ਜਪਦਾ ਹੈ, ਆਖਿ=ਉਚਾਰ ਕੇ)
ਦੂਜਾ ਹੋਇ ਤ ਸੋਝੀ ਪਾਇ ॥
ਤਿਸ ਤੇ ਦੂਜਾ ਨਾਹੀ ਕੋਇ ॥
ਤਿਸ ਦੀ ਕੀਮਤਿ ਕਿਕੂ ਹੋਇ ॥੧॥
ਗੁਰ ਪਰਸਾਦਿ ਵਸੈ ਮਨਿ ਆਇ ॥
ਤਾ ਕੋ ਜਾਣੈ ਦੁਬਿਧਾ ਜਾਇ ॥੧॥ਰਹਾਉ ॥
ਆਪਿ ਸਰਾਫੁ ਕਸਵਟੀ ਲਾਏ ॥
ਆਪੇ ਪਰਖੇ ਆਪਿ ਚਲਾਏ ॥
ਆਪੇ ਤੋਲੇ ਪੂਰਾ ਹੋਇ ॥
ਆਪੇ ਜਾਣੈ ਏਕੋ ਸੋਇ ॥੨॥
ਮਾਇਆ ਕਾ ਰੂਪੁ ਸਭੁ ਤਿਸ ਤੇ ਹੋਇ ॥
ਜਿਸ ਨੋ ਮੇਲੇ ਸੁ ਨਿਰਮਲੁ ਹੋਇ ॥
ਜਿਸ ਨੋ ਲਾਏ ਲਗੈ ਤਿਸੁ ਆਇ ॥
ਸਭੁ ਸਚੁ ਦਿਖਾਲੇ ਤਾ ਸਚਿ ਸਮਾਇ ॥੩॥
ਆਪੇ ਲਿਵ ਧਾਤੁ ਹੈ ਆਪੇ ॥
ਆਪਿ ਬੁਝਾਏ ਆਪੇ ਜਾਪੇ ॥
ਆਪੇ ਸਤਿਗੁਰੁ ਸਬਦੁ ਹੈ ਆਪੇ ॥
ਨਾਨਕ ਆਖਿ ਸੁਣਾਏ ਆਪੇ ॥੪॥੨॥੭੯੭॥
(ਅਤੁਲੁ=ਜਿਸ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਦਾ ਹੋਰ
ਕਿਉ ਤੋਲਿਆ ਜਾਇ=ਨਹੀਂ ਤੋਲਿਆ
ਜਾ ਸਕਦਾ, ਦੂਜਾ=ਕੋਈ ਹੋਰ, ਸੋਝੀ=
ਸਮਝ, ਤਿਸ ਤੇ=ਉਸ ਪ੍ਰਭੂ ਤੋਂ, ਕਿਕੂ=
ਕਿਵਂੇ, ਪਰਸਾਦਿ=ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ, ਤਾ=
ਤਦੋਂ, ਕੋ=ਕੋਈ ਮਨੁੱਖ, ਜਾਣੈ=ਜਾਣ-ਪਛਾਣ
ਬਣਾਂਦਾ ਹੈ, ਦੁਬਿਧਾ=ਮੇਰ-ਤੇਰ, ਜਾਇ=ਦੂਰ
ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਸਰਾਫੁ=ਪਰਖਣ ਵਾਲਾ,
ਕਸਵਟੀ=ਉਹ ਵੱਟੀ ਜਿਸ ਉਤੇ ਸੋਨੇ ਨੂੰ ਰਗੜ
ਕੇ ਵੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਖਰਾ ਹੈ ਜਾਂ
ਨਹੀਂ, ਆਪੇ=ਆਪ ਹੀ, ਚਲਾਏ=ਪਰਚਲਤ
ਕਰਦਾ ਹੈ, ਏਕੋ ਸੋਇ=ਸਿਰਫ਼ ਉਹ ਹੀ,
ਨਿਰਮਲ=ਪਵਿੱਤ੍ਰ, ਲਾਏ=ਚੰਬੋੜਦਾ ਹੈ,
ਆਇ=ਆ ਕੇ, ਲਗੈ=ਚੰਬੜ ਜਾਂਦੀ ਹੈ,
ਸਚਿ=ਸਦਾ-ਥਿਰ ਪ੍ਰਭੂ ਵਿਚ, ਧਾਤੁ=
ਮਾਇਆ, ਬੁਝਾਏ=ਸਮਝ ਬਖ਼ਸ਼ਦਾ ਹੈ,
ਜਾਪੇ=ਜਪਦਾ ਹੈ, ਆਖਿ=ਉਚਾਰ ਕੇ)
