ਈਰਖੀ ਦਾ ਦਿਲ

ਇਕ ਈਰਖੀ ਬੇਨਤੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ
ਰੱਬਾ ਕੋਈ ਨਾ ਸੁਖੀ ਸੰਸਾਰ ਹੋਵੇ ।
ਮੇਰੇ ਬਿਨਾਂ ਨਾ ਕੋਈ ਭੀ ਖਾਇ ਖੱਟੇ,
ਨਾ ਹੀ ਕਿਸੇ ਦਾ ਚਲਦਾ ਵਪਾਰ ਹੋਵੇ ।
ਕੋਈ ਕੁਲੀ ਮਕਾਨ ਨਾ ਕਿਸੇ ਦੀ ਹੋ,
ਖੇਤੀ ਬਾਗ਼ ਦੀ ਨਾਹਿੰ ਬਹਾਰ ਹੋਵੇ ।
ਰੋਟੀ-ਬਸਤਰੋਂ ਹੋਣ ਮੁਹਤਾਜ ਸਾਰੇ,
ਗ਼ਜ਼ਬ ਹੋਊ ਜੇ ਕੋਈ ਜ਼ਰਦਾਰ ਹੋਵੇ ।

ਪੁੱਤਰ, ਭੈਣ, ਭਾਈ, ਹੋਵਣ ਕਿਸੇ ਦੇ ਨਾ,
ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਪਰਵਾਰ ਹੋਵੇ ।
ਆਗੂ ਬਣੇ ਨਾ ਕੋਈ ਬਰਾਦਰੀ ਦਾ,
ਨਾ ਹੀ ਕਿਸੇ ਦਾ ਕੌਮੀ ਸਤਕਾਰ ਹੋਵੇ ।
ਚਿੱਟੇ ਕੱਪੜੇ ਵਾਲਾ ਨਾ ਕੋਈ ਦਿੱਸੇ,
ਹੁਸਨ, ਜ਼ੋਰ ਵਾਲਾ ਨਾ ਸਰਦਾਰ ਹੋਵੇ ।
ਕੋਈ ਕਲਮ ਦਾ ਧਨੀ ਨਾ ਹੋਇ ਜਗ ਤੇ,
ਨਾ ਹੀ ਕਿਸੇ ਦਾ ਕਿਤੇ ਇਤਬਾਰ ਹੋਵੇ ।

ਕੋਈ ਸਿਫ਼ਤ ਜੇ ਕਿਸੇ ਦੀ ਦੇਖਦਾ ਹਾਂ,
ਮੈਂ ਗ਼ਰੀਬ ਦਾ ਕਾਲਜਾ ਚੀਰ ਜਾਂਦਾ ।
ਚੜ੍ਹਦੀ ਕਲਾ ਜੇ ਕਿਸੇ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਆਵੇ,
ਮੇਰੀ ਅੱਖੋਂ ਹੈ ਛਮਾ ਛਮ ਨੀਰ ਜਾਂਦਾ ।
ਸੁੱਖੀ-ਹੱਸਦਾ ਵੇਖ ਮਨੁੱਖ ਕੋਈ,
ਛਾਤੀ ਵੱਜ ਮੇਰੀ ਜ਼ਹਿਰੀ ਤੀਰ ਜਾਂਦਾ ।
ਰੱਬਾ ਮਾਨ-ਧਨ ਜਗਤ ਤੋਂ ਚੁਕ ਹੀ ਲੈ,
ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਰਾਜਾ-ਫ਼ਕੀਰ ਜਾਂਦਾ ।

ਆਈ ਹਾਸੇ ਦੇ ਨਾਲ ਅਕਾਸ਼ ਬਾਣੀ
'ਸ਼ਿਰੀ ਮਾਨ ਜੀ ! ਬੰਦ ਗੁਫ਼ਤਾਰ ਕਰੀਏ ।
ਤੁਸੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਕੱਲੇ ਤੁਸਾਂ ਖ਼ਾਤਰ,
ਅਸੀਂ ਸਾਰਾ ਹੀ ਗ਼ਰਕ ਸੰਸਾਰ ਕਰੀਏ ?
ਤੁਸਾਂ ਫੇਰ ਭੀ ਨਹੀਂ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਹੋਣਾ,
ਕਯੋਂ ਨਾ ਤੁਸਾਂ ਦਾ ਹੀ ਟੱਟੂ ਪਾਰ ਕਰੀਏ ।
ਆਓ ! ਈਰਖੀ-ਭਵਨ ਵਿਚ ਦਿਓ ਦਰਸ਼ਨ,
ਵਾਸਾ ਤੁਸਾਂ ਦਾ ਨਰਕ ਮਝਾਰ ਕਰੀਏ ।'